Vodopády Studeného potoka (Wodospady Zimnej Wody)

Starý Smokovec – Hrebienok

Od połowy XIX wieku rosła popularność Studenej doliny, która stała celem wielu ówczesnych wycieczek odbywanych przez kuracjuszy ze Starého Smokovca. W celu ułatwienia eksploracji tej części Tatr, w 1908 roku powstała pierwsza kolejka naziemna.

Współcześnie turyści przez cały rok mogą korzystać ze modernizowanej w 2007 roku kolejki, kursującej między Starým Smokovcem a Hrebienokiem. Podczas pięciominutowej podróży kolejka pokonuje odległość 2 km oraz przewyższenie 238 m. W lecie wjazdy odbywają się co 15 minut, natomiast w zimie tylko co półgodziny.

Studená dolina

W 1991 roku Studenej dolinie nadano status Národnej Prírodnej Rezervácie. Znajdujący się na terenie Tatranského národného parku (TANAP) rezerwat przyrody zajmuje ponad 22 km2. Dolina, ze względu na występowanie pozostałości reliefu lodowcowego oraz wielu endemicznych i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, została objęta V, czyli najwyższym stopniem ochrony. Dolina otoczona jest z trzech stron: przez Łomnicą Grań (od wschodu), Slavkovský hrebeň (od zachodu) oraz główną grań Tatr (odcinek Východná Vysoká – masych Ľadových štítov).

Hrebienok

Dolina należy do najlepiej zagospodarowanych w całych Tatrach. W jej obrębie krzyżuje się wiele szlaków turystycznych (w tym Tatranska Magistrala) i położonych jest aż 5 schronisk! A leżący u stóp Slavkovského štítu Hrebienok jest punktem początkowym wielu wycieczek wysokogórskich.

Obecnie w budynku hostelu Sorea Hrebienok mieści się samoobsługowa restauracja oraz kawiarnia.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu w tym miejscu znajdował się kompleks sportowy – składający się z hotelu Šport, wyciągu narciarskiego oraz torów saneczkowego i bobslejowego.

Hrebienok – Rainerova chata (rázcestie nad Rainerovou chatou)

Pierwszym etapem naszego spaceru będzie przejście Tatranską Magistralą do rázcestie (rozdroża) Nad Rainerovou chatou, które zajmie nam około 25-30 minut.

Na tym odcinku Tatranskiej magistrali, dbając o najmłodszych tatrzańskich turystów, przygotowano grę „Leśna drużyna na patrolu”. Jest to jedna z siedmiu gier przeznaczonych dla najmłodszych uczestników górskich szlaków. Podczas gry dzieci poznają zasady zachowywania się w lesie oraz dowiedzą, w jaki sposób chronić go przed zanieczyszczeniem. Od kilku lat na Hrebienoku organizowany jest również festiwal Medvedie dni. W tym czasie odbywają się konkursy, przedstawienia i wystawy dla dzieci.

Trasa naszego spaceru pokrywa się z przebiegiem Náučnego chodníka Hrebienok. Na ścieżce edukacyjnej rozmieszczono 9 tablic informacyjnych prezentujących zagadnienia związane m.in. z erozyjną działalnością lodowców i potoków w Tatrach oraz różnorodnością tatrzańskiej przyrody. Ścieżka jest otwarta przez cały rok, a znaczna jej część (przystanki od 1 do 5 i 7) jest dostępna także dla osób niepełnosprawnych.

Rainerova chata – 1301 m n.p.m.

Postawiona w latach 1863-65 Rainerova chata była pierwszym tego typu obiektem po słowackiej stronie Tatr. W 1884 roku Rainerova chata utraciła swoje znaczenie na rzecz nowo wybudowanej chaty Kamzik, która służyła turystom do 1980 roku.

Obecnie w jednoizbowej chacie znajduje się bufet, sklep z pamiątkami i niewielkie muzeum tatrzańskich tragarzy. Przed chatą na na Starolesnianskej poľane znajduje się kilka miejsc do odpoczynku – drewniane ławki oraz stoły. Przy chacie, oprócz licznie przybywających turystów, można spotkać również lisa.

Rainerova chata – Vodopády

Od Starolesnanskej poľany będziemy poruszać się zielonym szlakiem, który biegnie wzdłuż Studeného potoka w kierunku Malého, Skrytého, Veľkého i Dlhého vodopádu (idąc od Rainerovej chaty). Do niedawna szlak przebiegał lasem, typowym dla górnego regla. Do wylesienia tego obszaru przyczyniła się najpierw wichura z 2004 roku, a następnie plaga kornika drukarza.

Vodopády Studeného potoka (Wodospady Zimnej Wody)

Vodopády Studeného potoka tworzy grupa czterech rozsianych na długości 1,5 km kaskadowych wodospadów, położonych w górnym biegu strumienia o tej samej nazwie. Liczący 18 km długości Studený potok powstaje w pobliży Rainerovej chaty, z połączenia Veľkého i Malého Studeného potoka. W dalszej części potok przepływa przez miejscowości Tatranská i Stará Lesná. Po wkroczeniu na tereny Popradskej kotliny potok zaczyna meandrować i w Veľkej Lomnicy (Wielkie Łomnicy) wpada do rzeki Poprad.
Dawniej wodospady nazywano Wodospadami Kolbachu lub Kolbachami. Zapożyczoną z lokalnej gwary nazwę należy tłumaczyć jako “zimny potok”.

Po około 10 minutach zejścia docieramy do naszego pierwszego przystanku – Skrytého vodopádu. Wodospad można podziwiać ze znajdującego się na wielkich głazach prowizorycznego punktu widokowego. Kilkadziesiąt metrów powyżej Skrytého vodopádu znajduje się nieudostępniony dla turystów Malý vodopád (1276 m n.p.m.).

Po kolejnych kliku minutach docieramy do najchętniej odwiedzanego przez turystów Veľkého vodopádu. Składający się z kilku połączonych ze sobą kaskad wodospad można podziwiać z rázcestie Vodopády Studeného potoka (1246 m.n.p.m.) lub bezpośrednio z przerzuconego nad potokiem ażurowego mostu. Ze względów bezpieczeństwa odradza się wchodzenia na kaskady lub ich pobliże.

U stóp Skrytého i Veľkého vodopádu można zauważyć działanie erozji w postaci licznych kotłów eworsyjnych. Liczące od 1,5 do 3,5 metra głębokości skalne wgłębienia powstały w wyniku oddziaływania spadającej z progów skalnych wody, która była wprawiana w ruch wirowy.

Ostatnim naszym przystankiem będzie położony na wysokości 1150 m n.p.m. Dlhý vodopád. Aby się do niego dostać, na chwilę musimy zboczyć z zielonego szlaku i zejść żółtym szlakiem kilkanaście metrów w dół.

Mierzący około 13 metrów wysokości wodospad tworzy kilka kaskad położonych w wąskim skalnym korycie. Wodospad można podziwiać ze znajdującego się na wielkich głazach prowizorycznego punktu widokowego.

Dokąd dalej?

Nad veľkým vodopádom znajduje się jedno z większych skrzyżowań szlaków turystycznych w tej części Tatr. Znad wodospadów można udać się:

• Niebieskim szlakiem do Zbojníckej chaty lub zejść do Tatranskej Lomnicy,
• Żółtym szlakiem, biegnącym wzdłuż potoku do Tatranskiej Lesnej,
• Zielonym szlakiem najpierw do Zamkovského chaty a następnie do Malej Studenej doliny i Téryho chaty lub kontynuować nasz spacer w kierunku Bilikovej chaty.

Znad wodospadów można dostać się również w okolice Skalnatého plesa. Na początku należy udać się zielonym szlakiem do Rázcestie pri Zamkovského chate, a następnie kontynuować wędrówkę oznaczoną na czerwono Tatranską Magistralą.

Vodopády – Bilíkova chata

Naszą wędrówkę będziemy kontynuować zielonym szlakiem biegnącym w kierunku Hrebienoka i Bilikovej chaty, gdzie zakończymy nasz spacer. Od rozwidlenia nad Nad Dlhým vodopádem szlak zaczyna się wznosić, a tym samym rozpoczynamy nasze jedyne podejście. Po około 10-15 minutach dotrzemy do Bilikovej chaty.

Bilíkova chata

Położona na wysokości 1270 m n.p.m. Bilíkova chata (Bilíčka) jest jednym z pięciu schronisk położonych w obrębie Studenej doliny. Schronisko oddalone jest zaledwie 300 metrów od górnej stacji kolejki naziemnej. Do schroniska można dostać się zielonym szlakiem lub asfaltową drogą. Otwarte przez cały rok schronisko oferuje nocleg w dwuosobowych pokojach lub w apartamentach znajdujących się na poddaszu. Natomiast na parterze schroniska i na tarasie (otwartym tylko sezonie letnim) znajduje się restauracja.

Historia chaty

Na miejscu dzisiejszego schroniska od 1875 roku stała Ruženina chata. Jedną z jej fundatorek była śpiewaczka Róża Graefl-Győrffy. Niecałe 20 lat później do chaty dobudowano turystyczny hotel, który wkrótce spłonął. W roku 1893 powstały Studenopotocké kúpele, czyli osada składająca się z dwóch nowo wybudowanych hoteli. Niestety, osada również spłonęła w 1927 roku. 22 grudnia 1934 roku otwarto kolejne schronisko. Po kilku przebudowach (1936,1946), schronisko zmieniło swoją nazwę na Bilíkovu chatu. Schronisko zostało nazwane na cześć Pavla Bilíka – narciarza i uczestnika SNP (Słowackiego Narodowego Powstania).

Nasza opinia

Ze względu na obecność kolejki naziemnej, brak bardzo wymagających podejść oraz ilość znajdujących się na szlaku udogodnień, trasę polecamy wszystkim odwiedzającym tę część Tatr. Okolice Hrebienoka są dobrym miejscem na zaznajomienie dzieci z górskimi wędrówkami. Dużym udogodnieniem jest obecność kilku punktów gastronomicznych: m.in. Bilíkova chata, Rainerova chata czy Restauracja Hrebienok, które znajdują się bezpośrednio na trasie spaceru. Vodopády należą do najczęściej odwiedzanych tatrzańskich atrakcji, dlatego jeśli chcemy uniknąć tłumów, to zaplanujmy swoją wyprawę poza sezonem letnim.

Bibliografia

• Lacika J., Tatry – przewodnik turystyczny, wyd. 1, Bratysława, Dajama, 1999
• Kollár D., Poláková V., Tatry pre deti, wyd.1, Bratysława, Dajama, 2019
• Lacika J., Vysoké Tatry, wyd.3, Bratysława, Dajama, 2020
• Kucharík J., Tatry – turistický sprievodca, Dajama, 2019
• www.vt.sk
• www.lesytanap.sk/sk/pre-navstevnikov/naucne-chodniky/
• www.tatry.sk/naucny-chodnik-hrebienok/
• www.tanap.org